Dün gece uyku yine tam da kendimi teslim etmeye hazırken terk edince gözlerimi, karanlıkta daha da büyüyen gündüz sıkıntılarından kaçıp Nabokov'un kucağına sığındım. Nabokov'un deha ışığıyla parlayan kucağına...Hep O konuştu, ben de dinledim. "İnsan bir dehayla dostluk kuracaksa dinlemeyi bilmeli" diye düşündüm kendi kendime.
Solgun Ateş'i okuduğumda beni etkileyen şeyin ne olduğunu tam olarak kestirememiştim ama Cinnet'i okuduktan sonra bunu anlayabildim. Solgun Ateş, dehanın ustalığa eşlik ettiği bir kitaptı. Nabokov'un geç dönem ürünlerinden olması nedeniyle bu anlaşılabilir bir durum. Cinnet'te ise deha, yoluna ustalık olmaksızın devam ediyordu bana kalırsa...Yine de deha, ustalık olmaksızın da yeterince göz kamaştırıcıydı.
Nabokov'un kitaba yazdığı önsözden bir alıntı yapmak istiyorum, şöyle diyor:'Cinnet diğer kitaplarımın akrabasıdır ve onlar gibi ne bir toplumsal eleştiri içerir, ne de koşa koşa getirdiği ağzına sıkıştırılmış bir mesajı vardır. Ne insanın ruhsal organını uyandırır, ne de insanlığa doğru çıkış kapısı gösterir. Heyecanlı propagandacıya yuhalanma sırasında kısa yankı koridorunda öylesine kendinden geçerek alkışlanan ağır, kaba romanlarından çok daha az 'fikir' içerir.'
Önsözde ve kitapta dikkatimi çeken bir diğer şey ise şu: Nabokov, önsözde kitabına ilişkin 1939'da bir eleştiri yazan ve Cinnet'i değerlendirirken 'Hem yazar hem de baş kahraman, savaşın ve göçün kurbanı' diyen J.P. Sartre için 'ahmakça bir makale kaleme alan komünist eleştirmen' ifadesini kullanarak Sartre'ı açıkça aşağılıyor; buna karşın elimdeki İletişim Yayınları 2003 baskısının arka kapağında kitap J.P. Sartre'dan yapılan alıntı ile sunulmuş. Nabokov, kitabının ahmakça değerlendirdiğini düşündüğü Sartre'dan yapılan alıntıyla sunulduğunu görse ne düşünürdü merak ettim doğrusu...
Elbette bu noktada yazarların kitapları ve kahramanları hakkında son ve kesin sözün sahibi olup olmadıkları ayrıca tartışılabilir. Kısacası Cinnet bir baş yapıt olmasa da Nabokov'la teşrik-i mesai yapmak açısında ilgi çekici bir kitap.
Solgun Ateş'i okuduğumda beni etkileyen şeyin ne olduğunu tam olarak kestirememiştim ama Cinnet'i okuduktan sonra bunu anlayabildim. Solgun Ateş, dehanın ustalığa eşlik ettiği bir kitaptı. Nabokov'un geç dönem ürünlerinden olması nedeniyle bu anlaşılabilir bir durum. Cinnet'te ise deha, yoluna ustalık olmaksızın devam ediyordu bana kalırsa...Yine de deha, ustalık olmaksızın da yeterince göz kamaştırıcıydı.
Nabokov'un kitaba yazdığı önsözden bir alıntı yapmak istiyorum, şöyle diyor:'Cinnet diğer kitaplarımın akrabasıdır ve onlar gibi ne bir toplumsal eleştiri içerir, ne de koşa koşa getirdiği ağzına sıkıştırılmış bir mesajı vardır. Ne insanın ruhsal organını uyandırır, ne de insanlığa doğru çıkış kapısı gösterir. Heyecanlı propagandacıya yuhalanma sırasında kısa yankı koridorunda öylesine kendinden geçerek alkışlanan ağır, kaba romanlarından çok daha az 'fikir' içerir.'
Önsözde ve kitapta dikkatimi çeken bir diğer şey ise şu: Nabokov, önsözde kitabına ilişkin 1939'da bir eleştiri yazan ve Cinnet'i değerlendirirken 'Hem yazar hem de baş kahraman, savaşın ve göçün kurbanı' diyen J.P. Sartre için 'ahmakça bir makale kaleme alan komünist eleştirmen' ifadesini kullanarak Sartre'ı açıkça aşağılıyor; buna karşın elimdeki İletişim Yayınları 2003 baskısının arka kapağında kitap J.P. Sartre'dan yapılan alıntı ile sunulmuş. Nabokov, kitabının ahmakça değerlendirdiğini düşündüğü Sartre'dan yapılan alıntıyla sunulduğunu görse ne düşünürdü merak ettim doğrusu...
Elbette bu noktada yazarların kitapları ve kahramanları hakkında son ve kesin sözün sahibi olup olmadıkları ayrıca tartışılabilir. Kısacası Cinnet bir baş yapıt olmasa da Nabokov'la teşrik-i mesai yapmak açısında ilgi çekici bir kitap.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder